Schrijf je in voor ons Brand New(s) en blijf altijd op de hoogte!
Schrijf je in voor ons Brand New(s) en blijf altijd op de hoogte!
Energie is één van de meest actuele, maar ook één van de meest complexe thema’s van dit moment. Met nu nog wollige energiecontracten en spannende energietransities moet de energiemarkt écht simpeler, vindt Bart van den Berg, co-founder bij smart energy company Chargee. Chargee biedt de energieconsument juist inzicht en hulp. En dat doen Bart en zijn team niet alleen. Bij de versimpeling van dit abstracte onderwerp krijgen ze hulp van AI.
Bart legt uit waarom een energietransitie onvermijdelijk is en vertelt hoe zijn bedrijf mens en machine laat samenwerken om de consument in deze turbulente tijden én in de toekomst het energiegebruik en de energiemarkt te laten begrijpen. Zo kunnen consumenten optimaal profiteren van de energiebeschikbaarheid en de laagste prijs.
“Nog voordat wij met Chargee begonnen, merkten we dat mensen alles met betrekking tot energie supercomplex vinden. Ergens is energie iets vanzelfsprekends. Je maakt er gebruik van, je hebt er een contract voor en je accepteert dat je er een bedrag voor betaalt. En dat gaat dan jaren zo. Als het om energie gaat, komen consumenten pas in beweging wanneer ze merken dat ze ineens veel meer betalen dan voorheen. Dit is een aantal jaar geleden bijna iedereen overkomen doordat de energiemarkt, na de gebeurtenissen in de wereld, onder spanning kwam te staan.
Parallel daaraan heeft de samenleving besloten om weg te blijven van fossiele brandstoffen en over te stappen op duurzame bronnen en groene energie. Daar moeten we als land, maar ook als huishoudens, in investeren. Veel huishoudens worstelen nu met vragen. Bijvoorbeeld over zonnepanelen en of ze dat nog wel moeten doen. Of ze een warmtepomp of een elektrische auto moeten aanschaffen en of ze die thuis of onderweg moeten laden. Al die vragen worden steeds urgenter naarmate 2030, het jaar waarin diverse klimaatdoelen behaald moeten zijn, dichterbij komt.”
Met Chargee wil Bart de energielevering en het energieverbruik van mensen veel simpeler maken, zodat ze soepel door de energietransitie kunnen navigeren. Zo kan men daar vooral de vruchten van plukken in plaats van beren op de weg te zien. Dit doet Chargee door in de eerste plaats nauwkeurige inzichten te geven in het verbruik. Daarnaast heeft Chargee door middel van voorspellingsmodellen over toekomstig energieverbruik ook slimme tips om geld te besparen of zelfs geld te verdienen.
“Ons platform bestaat, simpel gezegd, uit twee componenten: software en een dongle. We zijn een softwarebedrijf en ons doel is om de consumenten met software te empoweren om slim om te gaan met energie. Om bij de daarvoor benodigde data te komen, hebben we een dongle ontwikkeld – Sparky. Die prikt de consument in de slimme meter. Daarmee worden ook gegevens bij de netbeheerder opgevraagd die tot twaalf maanden terug in de tijd gaan. Maar een profiel is nooit statisch, dus maakt Chargee gebruik van data vanuit verschillende bronnen die het verbruik herkalibreren en inzichtelijk maken.”
We hebben op dat moment al jouw historie inzichtelijk, waardoor je meteen gaat zien wat je verbruik was, waar je nu zit en wat de impact van een verandering is.
“Chargee werkt op de hoogst mogelijke frequentie – de informatie wordt per seconde opgehaald. Op het moment dat je de lamp aan- of uitzet, dan zie je dat in onze app terug. Daarmee kan de app ook individuele apparaten gaan herkennen. Al die datapunten worden vervolgens samengebracht in een helder overzicht dat elke consument van een persoonlijk profiel voorziet. Dit profiel laat de betreffende persoon zien waar hij naartoe kan bewegen of vertelt iets over hoe duurzaam het betreffende huishouden is. Zo maakt Chargee het energieverbruik tastbaar.”
Je zou denken dat je je energieverbruik nu ook al via je energieleverancier kunt inzien. En dat klopt, maar het is lang niet zo nauwkeurig als de inzichten van Chargee. Het verschil zit `m in het softwaregebruik, de belangen en het feit dat de energieleveranciers het verbruik met terugwerkende kracht laten zien, terwijl Chargee juist vooruitdenkt en -plant.
“De energieleverancier heeft als doel om te zorgen dat de consument energie afneemt. Ze zeggen wel dat ze graag willen dat je gaat besparen, maar als je stopt met energie consumeren, dan hebben ze geen bestaansrecht. Zij proberen een balans te vinden tussen wat goed is voor hen en wat goed is voor jou. Daarnaast werken zij met meetintervallen van een minuut, vijf minuten, een kwartier… Dat is verre van nauwkeurig. Bovendien krijg je je inzichten altijd achteraf.
Chargee opereert compleet onafhankelijk van de leveranciers. Hierdoor kunnen we objectief vertellen wat je verbruikt, wat de impact is als je bijvoorbeeld minder verbruikt en welke energiebronnen je het beste kan aanboren. Omdat mensen tussen energieleveranciers switchen, is het op een gegeven moment heel moeilijk om de trend over een lange tijd te blijven zien. Chargee helpt de consument om controle te houden over de lange termijn, doordat we met onze voorspellingen ook naar de toekomst kijken.
Als je bijvoorbeeld elektrisch rijdt, dan is het moment waarop je je auto gaat laden straks bepalend voor hoeveel je gaat betalen. Op bepaalde momenten van een dag heb je zonnestroom of is de prijs van energie juist heel hoog. Wat Chargee doet, is de consumenten helpen om die mooie dans die ze hebben tussen vraag en aanbod zo harmonieus mogelijk te maken.”
Om die voorspellingen en complexe data-analyses te kunnen doen, werkt Chargee met machine learning, ook wel bekend als AI. Daar worden statistische modellen op gebouwd die 24 tot 48 uur vooruit plotten. Daarmee weet je wat je gaat betalen als je een bepaald verbruiksgedrag blijft vertonen. Bart erkent dat het gebruik van AI bij veel mensen nog de nodige vragen oproept.
“Zonder de hulp van AI kan Chargee haar diensten niet leveren, maar de AI-kant van ons verhaal is ook meteen het moeilijkste onderwerp. Het begrip ‘AI’ is voor velen nog best vaag en spannend. Mensen zijn enorm op hun hoede vanwege privacy. We lezen hun data uit en ze willen graag weten wat wij met die data doen.”
“Het stelt mensen sowieso gerust als ze uitgelegd krijgen dat Chargee echt onafhankelijk van de energieleveranciers werkt. Je kunt ons alleen aanspreken op óns product dat in het belang van de consument wordt ontwikkeld. Daarnaast steken we tijd en energie in dataveiligheid en ISO-certificering. Er zijn hele uitgebreide afspraken gemaakt over hoe er met data wordt omgegaan, wie erbij kan en wat er gebeurt als er een consument bij ons komt en ook weer weggaat. Chargee is daar transparant over. Iemand kan bij ons precies zien wat we doen en hoe we het doen.”
Software is voor veel mensen een abstract begrip. Een fysiek apparaatje geeft de consument meer het gevoel van controle. Zo is het niet slechts een dienst die je hebt. Als je die niet meer wilt, dan trek je Sparky gewoon uit je slimme meter.
Op dit moment is energielevering nog enigszins stabiel en is een flexibele omgang met energie nog optioneel. Maar met het oog op de energietransitie moeten het energiebewustzijn en de energieconsumptie van de mensen gaan veranderen. Dat kan volgens Bart alleen als alles omtrent de energie begrijpelijker en voorspelbaarder wordt.
“Vroeger hadden we een statische energiemarkt. Dan gingen energieleveranciers één keer per kwartaal naar RWE in Duitsland en daar kochten ze bruinkool en gas in. Generators genereerden de energie in voorbepaalde blokken, want in november is het koud en dan wordt de vraag naar energie groter. Maar dit is alleen werkbaar wanneer de consument enkel afneemt. Dan kijk je gewoon naar hun gebruikersprofiel, plot je dat over een paar miljoen mensen en dan weet je wat je moet inkopen.
We stappen nu massaal over naar duurzame bronnen zoals zonne- en windenergie. Deze bronnen zijn onvoorspelbaar. Het gevolg is dat energieleveranciers, die de plicht hebben om jou van energie te voorzien, continu moeten goochelen met waar ze die energie vandaan halen.
Als ze niet kunnen voorspellen hoeveel jij gaat consumeren en wanneer het aanbod beschikbaar is, dan kunnen ze uiteindelijk geen product leveren. Het wordt daarom cruciaal dat zowel de vraag als het aanbod begrijpelijker en voorspelbaarder wordt.”
“Een tweede belangrijk aspect is dat consumenten moeten leren om gebruik te maken van wat beschikbaar is. Nederlanders zijn gewend geraakt aan het comfort van altijd beschikbare stroom, wat in veel landen nog niet vanzelfsprekend is. In Denemarken kijken mensen, voordat ze bijvoorbeeld de wasmachine aanzetten, naar buiten om te zien of de windmolen draait. Dat zit er gewoon cultureel in. Ook in Nederland moeten we leren om energie te gebruiken wanneer het beschikbaar is.”
“Door te vertellen en te voorspellen wanneer er energie beschikbaar zal zijn, kun je de consumenten naar dat moment nudgen zodat ze op het juiste moment gebruikmaken van de beschikbare energie. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat een elektrische auto niet opgeladen wordt op het moment van thuiskomst, maar op een door AI strategisch gekozen moment waarbij rekening wordt gehouden met het totale energieverbruik. AI weet dan ook dat een bepaalde auto naar alle waarschijnlijkheid pas de volgende dag om acht uur ’s ochtends gaat rijden, dus die laadt de auto bij thuiskomst maar een beetje op en gedurende de nacht helemaal vol. Deze manier van energiegebruik is niet simpelweg aan of uit, maar het is continu schakelen.”
Op de vraag hoe AI dan weet op welk moment het moet schakelen, vergelijkt Bart het elektriciteitsnetwerk met een waterleiding, waar ook continu druk op moet staan. De druk van een elektriciteitsnetwerk wordt door netwerkbeheerders gemeten en inzichtelijk gemaakt. De afnemer kan daar vervolgens op sturen en acteren. Als er op een bepaald moment te veel wordt geconsumeerd, dan neemt de druk af. Een heldere communicatie van deze druk kan mensen helpen begrijpen wanneer het gunstig of juist ongunstig is om energie te gebruiken.
“Hierin gaat AI ook helpen om de context van het individuele huishouden in een groter plaatje te plaatsen door alle Chargee-accounts met elkaar te laten communiceren. Stel dat er op een gegeven moment een wijk is waar veel zonnestroom opgewekt wordt. Zodra AI dat registreert, dan zorgt het ervoor dat de auto’s die op dat moment aan de laadpaal staan, worden geladen. Zo vindt de stroom die er dan is een weg naar een doel, waardoor de prijs heel laag wordt. De betreffende zonnepanelen zijn op dat moment ook geld aan het verdienen omdat ze dan stroom terugleveren.”
In de zomer is er vaak zon. Het voordeel van wind is dat die vaak 's nachts en vooral in de wintermaanden waait. Door wind en zon te combineren kunnen de seizoenen van ons duurzame energiebronnen voorzien. Maar die zijn wel heel volatiel, dus individuele profielen moeten, voor het beste resultaat voor iedereen, ook samenwerken.
Ook licht Bart toe dat een AI-gestoeld bedrijf als Chargee ook echt de mens nodig heeft om de dienstverlening optimaal te houden.
“Wij kiezen niet tussen AI en mensenwerk. Beide kunnen alleen maar symbiotisch optimaal werken. Heel plat gezegd gebruiken we AI voor de ‘wat‘ en de ‘hoe‘ vragen. Maar de ‘waarom’ vraagstukken zijn voor de mensen. ‘Waarom’ heeft veel meer context nodig en AI werkt alleen vanuit de context die door mensenwerk is opgehaald en bij de consument geverifieerd is.
AI zorgt er bijvoorbeeld voor dat je auto op gunstige momenten wordt geladen. Maar dat gebeurt wel in de context van je autogebruik. Ben je veel op de weg? Hoe laat vertrek je op doordeweekse dagen naar je werk? Is het een boodschappenauto in een gebied waar de supermarkten op een bepaald tijdstip opengaan? Of ben je iemand die op oneven weken veel logistieke dingen doet?”
Nu 2030 steeds dichterbij komt, voorziet Bart dat de regelgeving er binnen de komende vijf jaar voor zal zorgen dat de consument op een bewuste en dynamische manier gaat consumeren. En transities zijn altijd ‘een dingetje’. Toch hoopt Bart dat de consument daar, met wat hulp van Chargee, vooral de voordelen van gaat inzien.
“Op dit moment zien wij dat de consument sinds de gasproblemen van 2022 veel meer moet betalen. Aan de andere kant is er nu zoveel energie beschikbaar, dat er overschotten komen en de energie op veel momenten praktisch gratis is. Dit weten heel veel consumenten nu niet, omdat de leveranciers deze informatie nog niet in hun product stoppen.
Nu hebben we in Nederland nog een hele ouderwetse energiemarkt die defensief probeert om de traditionele manier van energie te blijven distribueren. Dat is nou eenmaal eenvoudig en levert geld op. Aan de andere kant houdt dat systeem gewoon geen stand. In Nederland zijn er nu 200.000 mensen met een dynamisch energiecontract die hun energie per uur afrekenen, terwijl op dit moment al een energiemarkt beschikbaar is waar per minuut verhandeld wordt.
Dat wil zeggen dat je in theorie honderden euro’s zou kunnen verdienen door te consumeren, in plaats van dat je moet betalen. Chargee wil mensen daar graag bij helpen. Als je je realiseert dat dát het verbruikgedrag is waar we op aansturen, dan klinken al die veranderingen al een heel stuk aantrekkelijker!”
